نقاره زدن در حرم امام رضا علیه السلام
فلسفه ی نقاره زدن در حرم امام رضا علیه السلام
نقاره در ایام معمولی ۲ نوبت نواخته می شود. ۲۰ دقیقه مانده به اذان صبح و ۲۰ دقیقه مانده به غروب آفتاب و در اعیاد ۲ ساعت بعد از غروب آفتاب،
وسایل نقاره زنی در نقاره خانه حضرت، شامل كرنا و طبل است.
كرنا زنها۵ نفر هستند و به ردیف در سمت چپ نقاره می ایستند و سرنواز، آنها را رهبری می كند. طبال ها كه به آنها كوس زنها هم گفته می شود، یك متر عقب تر از كرنا زنها، در سمت راست می نشینند.
هر كدام از طبل ها، شكل، اسم و آهنگ ویژه ای دارد.
طبل «سرچاشنی» كه از زمان شروع تا خاتمه كرنا متوقف نمی شود طبل «گاه بر گاه» كه صدای آن بلندتر از سایر طبل هاست، طبل «تخم مرغی» كه از نظر اهمیت در درجه دوم قرار دارد و از نظر صدا بین «گاه بر گاه» و «سرچاشنی» است.
طبل ساده كه همزمان با طبل «گاه بر گاه» و طبل «تخم مرغی» به صدا می آید و صدای آن شبیه طبل «تخم مرغی» است.
این طبل ها با حالت «سرچاشنی» به طور متناوب یك در میان نواخته می شوند.
طبل ها ذكری ندارند و فقط به عنوان كوس شادیانه و همنوا از شروع تا پایان با كرناها نواخته می شوند، اما كرنا با ذكری خاص نواخته می شود، ذكری كه سینه به سینه رسیده است.
كرنا زنها ، كرنا را در سه دسته می نوازند؛ به این شكل كه دسته اول، سردسته كرنا زنها(سرنواز) كرنا را به طرف گنبد به عنوان سلام گرفته و شروع به گفتن ذكر «سلطان دنیا و عقبی علی بن موسی الرضا» می كند و پس نوازان كه تعداد آنها ۴ نفر است، با كرنا جواب می دهند: «امام رضا(ع)» …..
سرنواز، دوباره با سر كرنا به طرف گنبد اشاره می كند و چنین می نوازد: «امام رضا(ع)»؛ پس نوازان جواب می دهد: «غریب»
در دسته دوم كرنای سرنوار ذكر می كند: «مولی مولی مولی علی بن موسی الرضا(ع)»، پس نوازان جواب می دهند «رضاجان»
و سرنواز كرنا را به طرف گنبد طلایی گرفته و ذكر می كند: «یا امام غریب یا امام رضا(ع)».
در دسته سوم، كرنای سرنواز ذكر می كند: «دور، دوران امام رضاست»، و در این موقع طبال ها به عنوان شادی طبل های خود را به صدا درمی آورند كه این طبل به كوس «شادیانه» معروف است.
نقاره زدن در حرم امام رضا علیه السلام
مجدداً سرنواز ذكر می كند «دور، دوران امام رضاست، دادرس بیچارگان» و پس نوازان پاسخ می دهند «ای دادرس درماندگان».
وقتی كه پس نوازان پاسخ می دهند «ای دادرس درماندگان» و می خواهند كرناهای خود را زمین بگذارند، سرنواز می گوید «فریادرس» و درآخر سرنواز ذكر می كند «یا فتاح یا فتاح>>
