آنقوزه یک گیاه چند ساله است که از خانواده کرفس سانان مشتق می شود. این گیاه در ایران با نام های زیادی شناخته می شود که از جمله آنها می توان به اشتلغاز، اشترغاز یا انگزاکماه اشاره کرد. این گیاه در چند سال اول ساقه ندارد و به صورت برگ های ضخیم و گسترده در مراتع یافت می شود. گیاه شناسان زیستگاه اصلی این گیاه را استپ های ایران و افغانستان ذکر کرده اند. آنقوزه یکی از اصلی ترین منایع غذایی دام ها در قسمت های غربی افغانستان به حساب می آید. گیاه آنقوزه خواص زیادی نیز دارد که از آن می توان در طب سنتی و درمان بسیاری از بیماری ها استفاده کرد.

گیاه انقوزه

تاریخچه گیاه آنقوزه

گیاه آنقوزه از دیرباز مورد استفاده قرار می گرفته است و حتی در باب هشتم اوستا نیز به آن اشاره شده و به عنوان یکی از گیاهان پاکان به شمار می رود. شفادهندگان ایران باستان از آنقوزه جهت ضد عفونی کردن وسایل طبابت خود استفاده می کردند. این گیاه در دوره داریوش هخامنشی یکی از مهم ترین اقلام دارویی به شمار می رفت که به کشور های زیادی نظیر هند و یونان صادر می شده است. ژان-پل سارتر در کتاب تاریخ علم اشاره می کند که آنقوزه در  هندوستان با قیمت نقره معامله می شده است. جالب است بدانید که آنقوزه در کشور افغانستان و شهر هایی مانند تربت جام و تربت حیدریه به عنوان دشنام نیز استفاده می شود. دلیل این کار تاثیر آنقوزه بر روی گوسفند است، گوسفندانی که از گیاه آنقوزه استفاده می کنند چاق تر می شوند ولی گوشت آنها بو و طعم بدی می گیرد. از همین رو به شیادان و کلاهبردارن در چنین فرهنگ هایی آنقوزه نیز گفته می شود.

آشنایی با خواص آنقوزه

درمان آسم: این گیاه به عنوان یک محرک تنفسی قوی و ضد ادرار، می تواند خلط های موجود در دستگاه تنفسی را از بین برده و به زدودن احتقان در سیته کمک کند. از این گیاه در طب سنتی برای درمان آسم، سرفه های مزمن و برونشیت استفاده می شود. روغن فرار موجود در این گیاه به راحتی از میان ریه ها عبور می کند و به همین دلیل است آنقوزه یکی از گیاهان دارویی است که می تواند به درمان آسم و دیگر مشکلات ریوی کمک کند.

گیاه انقوزه

کاهش فشار خون: آنقوزه یک رقیق کننده خون طبیعی می باشد که می تواند باعث کاهش فشار خون شود. در این گیاه ماده ای به اسم کومارین وجود دارد که به بهبود جریان خون در بدن کمک می کند، خون را رقیق می کند و از لخته شدن خون جلوگیری می کند. دانشمندان قادر به جداسازی فیتوکمیکال های خاصی در گونه های فرول (نوعی از آنقوزه ) هستند که اثرات قلبی عروقی مفید دارند.

کمک به درمان سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS): سندروم روده تحریک پذیر معمولا علائمی مانند: اسهال متناوب و یبوست، گاز روده، التهاب و گرفتگی، درد شکمی، حرکات دردناک روده، تخلیه مخاطی و غذاهای هضم نشده در مدفوع را ایجاد می کند. آنقوزه مورد مطالعه قرار گرفته است و به عنوان یک درمان هومیوپاتی موفق برای کسانی که مبتلا به IBS شده اند، استفاده می شود. یک مطالعه ۱۴ هفته ای بر روی کسانی که به IBS مبتلا شده اند نشان می دهد:  افرادی که از داروهای هومیوپاتی آنقوزه استفاده می کنند به میزان بیشتری از کسانی که دارونما مصرف می کنند بهبود یافته اند.

کنترل قند خون: مطالعات حیوانی نشان داده است که آنقوزه ممکن است راه موثر و طبیعی برای کمک به حفظ سطح قند خون طبیعی باشد. هنگامی که عصاره آنقوزه به حیوانات دیابتی در دوزهای ۵۰ میلی گرم در هر کیلوگرم برای چهار هفته داده شد، محققان یک اثر کاهش قند خونی را مشاهده کردند. این مطالعه به این نتیجه رسیده است که این اثر احتمالا به دلیل حضور اسید فنولیک، به ویژه اسید فورولیک و تانن ها در عصاره آنقوزه است.

مناسب برای رژیم فودماپس FODMAP: این عبارت به معنی الیگوساکارید ها، پلی ساکارید ها، مونو ساکرید ها و پلی ال های تخمیر پذیر است. این ها قندهای خاصی هستند که در غذا یافت می شوند اما به طور کامل توسط بدن انسان جذب نمی شوند، به طوری که آنها با استفاده از باکتری های روده تخمیر می شوند و می توانند مشکلات ژنتیکی جدی (GI) را ایجاد کنند. بهترین غذا ها برای همچنین رژیم هایی سیر و پیاز است. آنقوزه یک جانشین بسیار عالی برای کسانی است که نمی توانند مزه سیر و پیاز را تحمل کنند.

کاهش استفراغ: آنقوزه به طور سنتی برای اخراج باد از معده استفاده می شود. به عبارت دیگر، این یک عامل ضدعفونی کننده (کاهش دهنده گاز) است که برای کاهش و پیشگیری از گاز روده بیش از حد مورد استفاده قرار می گیرد. به همین دلیل معمولا به همراه عدس و سایر حبوبات به منظور کاهش گاز پس از غذا و جلوگیری از نفخ شکم استفاده می شود.