روز جهانی بیابان زدایی
چـقـدر مفـید بـود ؟
rozjahani biyabanzodaee irnab ir روز جهانی بیابان زدایی

روز جهانی بیابان زدایی

بیابان‌زایی فرآیند تخریب زمین‌ها در مناطق خشک، نیمه‌خشک و نیمه‌مرطوب تحت تاثیر عوامل انسانی و اقلیمی است. این تخریب سبب از بین رفتن پوشش گیاهی و گسترش قلمروی بیابان‌ها می‌شود. در این شرایط، خاک منطقه گونه‌های گیاهی و جانوری بومی خود را از دست می‌دهد. فقر، بی‌ثباتی سیاسی، قطع درختان، چرای بیش از حد دام‌ها، آبیاری نامناسب زمین و بسیاری از موارد مشابه می‌توانند حاصلخیزی زمین را از میان ببرند. امروزه تکنیک‌هایی برای کاهش بیابان‌زایی و کاستن از مساحت بیابان‌ها مطرح می‌شود. با این حال مشکلات مهمی مثل کمبود بودجه و نبود وجود اراده‌ای قوی در سطح سیاستگذاری‌های کلان و دستگاه‌های اجرایی برای به‌کارگیری این فنون دیده می‌شود، اما با وجود این موانع، نواحی بیابانی را می‌توان با مدیریت صحیح و برنامه‌ریزی طرح‌های حفاظت آب و خاک تا حدودی بازسازی کرد.

عمق این فاجعه تا چه حد است؟

امروزه پیشرفت بیابان ها در سراسر جهان به حدی بوده که مسئله ی بیابان زایی به یکی از مسائل قابل توجه بوم شناسی و زیست محیطی تبدیل شده است و روز به روز نگرانی ها درباره ی آن افزایش پیدا می کند.

شاید فکر کنید که بیابان زایی تنها منجر به خشک شدن قسمتی از زمین می شود و نقشی در سرنوشت و روزگار آدمیان ندارد اما به جز پیامدهایی چون از بین رفتن پوشش گیاهی، گرد و خاک زیاد در یک منطقه، کم شدن بارندگی، فرسایش خاک، عدم حاصلخیزی زمین، افت آب های زیرزمینی و از بین رفتن حیات وحش باید منتظر معضلاتی همچون بیکاری، گرسنگی، فقر و مهاجرت ناشی از بیابان زایی نیز باشیم که همه در اثر این معضل رخ می دهند.

بیابان زدایی چیست و چگونه صورت می گیرد؟

در مقابل معضل جهانی بیابان زایی، مفهومی با عنوان بیابان زدایی وجود دارد که به کارها و روش هایی برای سبزکاری در بیابان و جلوگیری از روند سریع تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب می پردازد. این مفهوم شامل فعالیت هایی با سه محور بازدارنده، اصلاحی و احیایی می باشد که هر یک کارایی خاص خودشان را دارند.

از میان مهم ترین کارهایی که در راستای بیابان زدایی صورت می گیرند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کاشت درختان و گیاهان مقاوم و متناسب با مناطق خشک همچون گیاهان شوره زی

کاشت گیاهان ویژه ی مقابله با بیابان زایی شامل بنه، کنار، کهور، سمر، کرت، کوهنگ (درخت)، سلم، اکالیپتوس، اقاقیا، کاسیا، کرتکی، رمیلک.

پخش سیلاب و پخش آب

تعادل دام و مراتع برای حفاظت از پوشش گیاهی موجود

بهره گیری از روش های کارآمد در انباشتن آب باران

احیای شوره زارها

استفاده از سوخت های جایگزین

روز بیابان زدایی | بیداری وجدان جهانی

بیابان زایی ها و عواقب آن در چند دهه اخیر در جهان به خصوص آفریقا و آسیا تلنگری برای جهانیان بود تا تمام تلاش خود را برای مبارزه با این معضل جهانی به کار گیرند و چاره ای برای آن بیندیشند.

در کنفرانس سران ریو در سال ۱۹۹۲ معضل بیایان زایی در آفریقا مطرح شده و منجر به تاسیس کنوانسیون جهانی بیابان زدایی (UNCCD) به عنوان زیر مجموعه ای از سازمان ملل گردید. در سال ۱۹۹۴ مجمع عمومی سازمان ملل به منظور افزایش آگاهی عمومی در این زمینه و پیگیری جدی تر برنامه های کنوانسیون، روز ۱۷ ژوئن را با عنوان روزجهانی بیابان زدایی نامگذاری کرد.

تا به امروز ۱۹۵ کشور در این کنوانسیون عضویت دارند و در سال ۲۰۰۸ هدفی ۱۰ ساله با عنوان زیر برای آنها تدوین گردیده است:

ایجاد یک همکاری جهانی برای جلوگیری از بیابان زایی، تخریب سرزمین و کاهش اثرات خشکسالی در مناطق تحت تاثیر به منظور حمایت از کاهش فقر و پایداری زیست محیطی

نماد کنوانسیون بیابان زدایی

در ماه مارس ۲۰۰۵، سازمان ملل، یک فراخوان از همه ی علاقه مندان خواست تا طرحی را به عنوان نماد و آرم کنوانسیون بیابان زدایی ارائه کنند تا در روز جهانی بیابان زدایی در سال ۲۰۰۶ به عنوان آرم این کنوانسیون انتخاب شود. در نهایت طرحی از کریشن موری موتو (Krishen Maurymoothoo) انتخاب شد که دارای ۳ عنصر برجسته بود: یک درخت، که همچون سقفی محافظ بر روی آرم قرار داشت، خورشید به عنوان نمادی از گرما و زندگی و تپه های رنگین به عنوان نشانه ای از زمین.

گرچه آرم فعلی بیابان زدایی دقیقا همان طرح نیست اما از جنبه های مختلف شباهت های زیادی با آن طرح دارد. از جمله ی این شباهت ها می توان به وجود درختان به عنوان محافظ زمین، آسمان روشن که گرمای خاصی را در پس زمینه ایجاد کرده، طرح زمین و استفاده از رنگ های مبتنی بر آن، شامل سبز و قهوه ای اشاره کرد

شعار روز جهانی بیابان زدایی در سال ۲۰۱۷

در هر سال شعاری برای این روز انتخاب می شود که هدف خاصی را دنبال می کند و خط مشی کلی را برای کشورها تعیین می نماید. این شعار حکایت از نگرانی هایی دارد که بیش از سایر مشکلات در این زمینه، نیاز به توجه دارند و باید اقداماتی فوری در رابطه با آنها صورت پذیرد. امسال این روز با شعار سرزمین ما، خانه ما، آینده ما گرامی داشته می شود و بر لزوم توجه به آینده کودکان و سهم آنها از زمین تاکید می کند.

بیابان زایی در ایران

ایران، کشوری با ۱۶۴ میلیون هکتار مساحت می باشد که بیشتر مناطق آن را اقلیم خشک و فرا خشک فرا گرفته است. در واقع محدوده بیابانی ایران ۳۲ میلیون هکتار از مساحت کل آن می باشد که ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار از آن از کانون های بحرانی هستند.

در حدود ۹۰ درصد ایران با سه حوزه مشخص دشت لوت، دشت کویر و بیابان های مسیله در معرض بیابان زایی قرار دارند و عوامل انسانی مانند بهره برداری بی رویه از آب های زیرزمینی و خاک سبب افزایش این میزان می شود. تخمین زده می شود که در هر سال در حدود ۱۰۰ هزار هکتار به بیابان های کشور افزوده می گردد و قسمتی از زمین از بین می رود.

5b25fc192fe1e rozjahani biyabanzodaee irnab ir روز جهانی بیابان زدایی

روز جهانی بیابان زدایی

بیابان زدایی در ایران

ایران سومین کشوری بود که به کنوانسیون مقابله با بیابان زدایی پیوست و فعالیت بیابان زدایی خود را از سال ۱۳۴۴ آغاز کرد. حدود دو میلیون هکتار جنگل دست کاشت در ۴ استان حاصل فعالیت این سالها می باشد که نقش عمده ای در حفاطت از شهرها و روستاها، کاهش آلودگی، تامین علوفه و تولید چوب، مراقب از تاسیسات صنعتی، نظامی، اقتصادی و… داشته است.

برنامه های ایران در این روز

در هر سال، به مناسبت این روز، سمینارها و کنفرانس هایی در سراسر کشور برگزار می شود و در آن کارشناسان به ارائه راه حل هایی در زمینه ی بیابان زدایی و کاهش سرعت بیابان زایی در کشور می پردازند.

در برخی مناطق کاشت درخت و گیاهان بیابان زدا، اجرای برنامه های آموزشی و … نیز صورت می گیرد.


دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *