مکبری چیست؟

ابتدا باید بدانیم که هنر مکبری صدای خوش و تلفظ صحیح لغات عربی را به عنوان یک اصل مهم یدک می کشد. یک مکبر خوب ابتدا باید یک مجری خوب باشد.او باید به کلمات و جمله بندی ها تسلط داشته باشد.زیرا مکبری فقط بلند کردن صدا نیست.

قبل از تکبیر باید از صحت کار دستگاه صوتی مطمئن شود.در ابتدای نماز باید تذکرات لازم که مربوط به نماز می باشد داده شود.تذکراتی از قبیل: خاموش کردن موبایل، نظم صفوف، تذکر انجام ندادن ارکان قبل از امام جماعت و نماز شکسته مسافر که در نماز ظهر و عصر و عشاء در مکان های مذهبی بزرگ بسیار اهمیت دارد
نمازگزاران با اعلام مکبر نماز را انجام می دهند. باید هر تکبیر و اعلامی را بعد از حرکت امام بگوید به نحوی که نمازگزاران جلوتر ازامام رکنی را انجام ندهند که منجر به فرادی شدن نمازشان شود. مثلا: اگر امام پیر است و حرکاتش آهسته تکبیرها را تنظیم کرده و با سرعت امام هماهنگ شود.ویا امام ارکان را سریع گفته او هم سریع بگوید و با حرکات امام جماعت تکبیرهایش را هماهنگ کند.

مکبر باید همواره مواظب امام جماعت و رکعات باشد. مثلا اگر امام حمد و سوره را در نماز صبح آرام خواند به او تذکر دهد ( بهتر است تذکرات را به گونه ای داده که دیگران متوجه نشوند مثلا در این مورد بگوید لاتخف، نترس) و یا امام به جای تشهد اقدام به بلند شدن کند و یا در مکانی که تشهد نیست اقدام به خواندن تشهد کند و یا در مورد تعداد رکعات به او تذکر دهد.

مسايل دیگری که در مورد مکبری مهم است :

۱-باید آهنگ ها در پی هم باشند یعنی دارای شروع و فرود و قرار و جواب باشند

۲- آهنگ ها با معانی کلمات تکبیر هماهنگ باشند. ( آقای صدفی )

۳- همیشه به کلمه ا… مد داده شود.

۴- به حروف کوچک مثل فتحه , ضمه وکسره مد داده نشود.

۵- در کلماتی که مد لازم و دیگر مدها است مدها را رعایت کند.

۶- از حرکات زیاد و اضافی خوداری کند.

۷- محکم و استوارباشد.

۸- خجالت نکشد.

۹- گشاده رو باشد و نرم سخن بگوید.

۱۰- آهنگ خوشی را انتخاب نماید.

مکبر نباید به قدری صدایش بلند باشد که مزاحم نماز دیگران شده و یا به قدری ضعیف باشد که دیگران صدای او را نفهمند.او باید در صورت بودن وقت از خواندن تعقیبات و تکبیر و دعاهای اتمام نماز دریق نکرده (به استثنای وقتی که بلافاصله بعد از نماز برنامه ای نباشد)و در شب جمعه و صبح جمعه از دعای سلامتی امام زمان فراموش نکند.

مکبر باید آهنگی روان , آرام و در عین حال زیبا داشته باشد. آهنگ او شلوغ نباشد یعنی تحریرهای زیاد و بیجا نزند ودر عین حال نباید بسیار ساده و خشک مکبری کند. به این دو نکته توجه کنید. در جمعی که همه خانم هستند رو به جمعیت و یا پشت به آنها نایستد بلکه به گونه ای بایستد که جمعیت نیم رخ او را ببینند. از آنها نخواهد جملاتی مثل تکبیر و یا صلوات و یا تعقیبات را بلند بخوانند.و یا در جمع مردان برعکس موارد بالا عمل کند.

او نباید در صورت کم یا زیاد بودن جمعیت ضعیف و بی حال و یا با جو و شور بیش از حد تکبیر بگوید. همواره خط اعتدال را داشته باشد. آقای نوری از مکبرین با تجربه ی حرم امام رضا (ع) می گوید مکبر باید در گفتن تذکرات و اعلامیه ها دست و پای خود را گم نکند اگر اشتباه کرد و یا متنی که به او دادند از جمله بندی درستی برخوردار نبود حرف و یا اعلامیه را خودش جمع کند. و موضوع را خراب نکند.

و یا به قول آقای عجمی که قدیمی ترین مکبر حرم است : مکبر نباید در جایی که امام اشتباه کرد به تزلزل بیافتد و او هم اشتباه کند حتی اگر تعداد رکعات را فراموش کرد یک نگاه به نمازگزاران کرده و از روی عکس العمل آنها مکان درست نماز را به سرعت تشخیص دهد .مسائل دیگر در اختیار مکبر بوده که او می تواند با سلیقه خود انها را انجام دهد.

قطعاً شخص مكبّر بدلیل آن كه در برپایی نماز جماعت شركت دارد، در ثواب نماز تك تك نمازگزاران سهیم خواهد بود. البته معیار خاصی برای سنجش میزان ثواب آن و مقایسه با ثواب نماز جماعت در اختیار نیست، اما تحقیقاً با در نظر گرفتن نیت فرد مكبّر كه نوعی ایثار هم در آن وجود دارد، ثواب آن در مقایسه اگر بیشتر نباشد كمتر هم نخواهد بود.